‘Betaalbaar Beter’ bij het Radboudumc

Jan Kremer is hoogleraar zorg en samenleving bij het Radboudumc. Daarnaast is hij onder meer speciaal gezant Passende Zorg, eerst onder de vlag van Zorginstituut Nederland en sinds mei 2023 bij het ministerie van VWS. Bij het Radboudumc is hij nauw betrokken bij het project ‘Betaalbaar Beter’, een samenwerking met zorgverzekeraar VGZ om te werken aan innovaties die de zorg tegelijkertijd beter en goedkoper maken. Kremer vertelt over dit project.

"Met het 'Betaalbaar Beter' programma bevind ik me in het hart van allerlei initiatieven van specialisten met frisse ideeën die zowel patiënten als de samenleving ten goede komen. Samen met VGZ bieden we de nodige middelen en ondersteuning om deze ideeën te realiseren. Dit doen we door te monitoren en te faciliteren. Dat helpt om deze initiatieven van de grond te krijgen. Inmiddels gaat het al om meer dan 100 initiatieven die de zorg beter en betaalbaarder maken.

“Wij bedenken als programmateam niet zelf de initiatieven. In plaats daarvan brengen we artsen, verpleegkundigen en anderen samen die hun kennis inbrengen om iets waardevols te creëren.

Beter besluit voor de patiënt

“Het programma begon in 2016 en groeit voortdurend. Een voorbeeld van een initiatief heeft te maken met de vervanging van een hartklep bij ouderen. Nu denkt een geriater mee met de cardioloog en de patiënt. Dat levert een beter besluit op voor de patiënt. Daarnaast hebben we minder operaties, minder complicaties en betere kwaliteit van leven doordat we onnodige operaties voorkomen.

“Een ander voorbeeld is de behandeling van patiënten met de bloedziekte aHUS met het geneesmiddel eculizumab. Dit is een heel duur geneesmiddel. De fabrikant adviseerde levenslange behandeling, maar de meeste patiënten bleken al baat te hebben bij een behandeling van drie maanden. Doordat we de behandelduur hebben kunnen verkorten, zijn inmiddels tientallen miljoenen euro’s bespaard.”

Samen werken aan passende zorg

“Radboudumc is niet het enige ziekenhuis met een programmatische aanpak van passende zorg. Ook andere ziekenhuizen en zorgorganisaties zijn hiermee bezig. Zoals het Bernhoven (‘Droom’), het Beatrixziekenhuis in Gorinchem (‘Kwaliteit als Medicijn’) en het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht (‘Zorg van Waarde’). Ook in deze ziekenhuizen is de samenwerking met de zorgverzekeraar cruciaal. Gezamenlijk worden ideeën naar een hoger niveau getild en geïntegreerd in de contractering.

“In het programma Betaalbaar Beter willen we koplopers belonen die het juiste willen doen voor patiënt en de samenleving. Maar je loopt altijd tegen knelpunten aan. Zo betekent minder productie draaien vaak ook minder inkomsten voor de zorgaanbieder. En soms kom je in de knel met volumenormen of minder mogelijkheden voor grote wetenschappelijke trials. Het gebeurt ook regelmatig dat de investering op de ene plek gebeurt en dat de winst op een andere afdeling of in een ander domein terechtkomt.

Passende zorg: wenselijk en haalbaar

“Mijn advies aan iedereen die betrokken is bij soortgelijke trajecten is om samen aan de slag te gaan en daarvan te leren. En er daarbij voor te zorgen dat koplopers met hart en lef worden beloond. Ik ben geïnspireerd door het enthousiasme en de toewijding die ik zie bij jonge specialisten en anderen in het veld. Dit bevestigt mijn overtuiging dat passende zorg niet alleen wenselijk, maar ook haalbaar is."