Het Beweeghuis: netwerkzorg rondom mensen met beweegklachten
Het is geen toeval dat het Beweeghuis in Maastricht-Heuvelland is ontstaan. Nergens in Nederland is het aantal mensen met beweegklachten zo groot. Medisch specialisten van het Maastricht Universitair Medisch Centrum, huisartsen, fysiotherapeuten en beweegcoaches werken hier intensief samen. Om de best mogelijke beweegzorg en -begeleiding te bieden én de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. “We behandelen niet alleen de klachten op de juiste plek, maar begeleiden mensen ook naar een leven lang actief bewegen.”
“Bewegen is goed”, zegt Tim Boymans, orthopeed en medisch directeur van het Beweeghuis. “Toch bewegen we over het algemeen (te) weinig. Zeker in Maastricht-Heuvelland. Onze regio staat wat dat betreft slecht op de kaart. Eén op de 8 mensen is beperkt in bewegen. Dat is het hoogste percentage in heel Nederland. Het is dan ook niet verrassend dat maar relatief weinig mensen in onze regio aan de beweegrichtlijnen voldoen. Ook artrose komt hier veel voor. En de verwachting is dat artrose alleen maar gaat toenemen.”
Alle mensen met beweegklachten
Hoe groot het beweegprobleem is, zagen de medisch specialisten van het Maastricht Universitair Medisch Centrum (Maastricht UMC+) dagelijks in de spreekkamer. “Anders dan andere universitair medische centra heeft Maastricht UMC+ niet alleen een academische functie, maar ook een streekfunctie”, vervolgt Tim. “Wij zien dus álle mensen met beweegklachten. Ook de mensen met ‘gewone’ beweegproblemen, die geen medicatie of operatie nodig hebben.” Tim legt uit dat voor deze mensen de normale route ‘terug naar de huisarts’ is. “Maar de huisartsen zijn al overbelast. Dus daar wordt niemand blij en de zorg niet beter van. Daarom hebben wij de situatie omgebogen naar een kracht: we hebben de verantwoordelijkheid voor de hele beweegzorg gepakt.”
Prachtige vorm van netwerkzorg
“In het verleden lieten we de patiënt na het eerste contactmoment los: we verwezen terug naar de huisarts en lieten het initiatief voor het maken van een afspraak bij bijvoorbeeld de fysiotherapeut volledig bij de patiënt zelf”, zegt Rob Vanwersch, programmamanager van het Beweeghuis. “Nu houden we de patiënten juist vast. We regelen de zorg en begeleiding die ze nodig hebben. Dat kan een afspraak bij een gespecialiseerde fysiotherapeut of een beweegcoach zijn, medicatie of een injectie, of een operatie in het ziekenhuis. Hiervoor is het Beweeghuis opgericht.” Rob noemt het een ‘prachtige vorm van netwerkzorg’. “Maastricht UMC+ nam het initiatief, maar we werken samen met de huisartsen en fysiotherapeuten in de regio en met Maastricht Sport, het gemeentelijk sportbedrijf.”
Succesfactor: we doen het echt samen
In het Beweeghuis komen de tweede lijn (Maastricht UMC+), de eerste lijn (huisartsen en fysiotherapeuten) en de nulde lijn (Maastricht Sport) samen. Daarvoor moesten achter de schermen goede afspraken gemaakt worden. Rob: “Dat is in onze regio eenvoudiger dan in andere regio’s. Want alle huisartsen en het merendeel van de fysiotherapeuten zijn aangesloten bij respectievelijk de Regionale Huisartsenzorg (RHZ) Maastricht-Heuvelland en Fy'net. Deze verenigingen hebben een bestuur met een mandaat om namens de leden mee te denken over de inrichting van de keten. Dat maakt het voor ons makkelijker om goede afspraken te maken. Maastricht Sport werkte al samen met een aantal huisarts- en fysiotherapiepraktijken. Hun bereik is nu groter door de samenwerking in het Beweeghuis. Maastricht Sport helpt mensen op weg naar een duurzaam actieve leefstijl. Met beweegcoachingstrajecten van een jaar.” Rob benoemt een belangrijke succesfactor in deze samenwerking: “We doen het écht samen. Vanuit alle partijen zitten mensen in ons programmateam die een rol als projectleider vervullen.”
Spreekuur in de wijk
Het Beweeghuis besloot dicht bij de patiënt te gaan zitten. “De medisch specialisten gaan letterlijk de deur uit”, vertelt Tim. “We hebben spreekuur in de wijk, buiten de muren van het ziekenhuis, in de 2 Stadspoli’s van Maastricht. Ik heb daar ook geen witte jas aan. Dat geeft een hele andere dynamiek en verwachting.” Dankzij die nabijheid, gekoppeld aan een consult dat 5 minuten langer duurt dan de standaard 15 minuten, krijgt de medisch specialist ook meer zicht op de context van een patiënt. “Je kunt 20 patiënten met precies dezelfde knieklachten hebben, die toch totaal verschillend zijn. Daar moet je je behandeling op afstemmen.”
We helpen de patiënt op weg
Het consult biedt bovendien genoeg tijd om samen te beslissen over het vervolgtraject. Tim: “We kijken samen welke gespecialiseerde fysiotherapeut bij de patiënt in de buurt zit. Ik vraag ook direct of ik mijn verslaglegging naar de fysiotherapeut mag sturen. Een afspraak met de beweegcoach kunnen patiënten direct na het consult maken bij de receptie van de Stadspoli. We helpen de patiënt zo goed mogelijk op weg. Zo voorkomen we dat de patiënt van het kastje naar de muur wordt gestuurd.”
Bijkomend voordeel voor de patiënt: de Stadpoli valt onder de eerstelijnszorg, het consult maakt dus geen inbreuk op het eigen risico. Ook zijn de wachttijden kort. En als de beweegklachten niet verdwijnen, kan de patiënt altijd terug naar de medisch specialist. Ook dat is een vaste afspraak. Net zoals dat fysiotherapeuten altijd contact met de medisch specialist kunnen opnemen als ze een vraag hebben. “Dat doen we via de Siilo app”, vertelt Rob. “Een goed beveiligde WhatsApp voor zorgprofessionals. Daardoor zijn de lijnen kort.”
Focus op preventie
Sinds de start in 2015 hebben de medisch specialisten 14.000 patiënten op de Stadspoli’s gezien. Ruim 11.000 bleven in de eerste lijn, slechts 3.000 stroomden door naar het ziekenhuis. “Dat heeft een enorme kostenbesparing opgeleverd en die neemt ieder jaar verder toe”, aldus Tim. “De toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg staat minder onder druk. Ook is er veel meer consensus tussen huisartsen, fysiotherapeuten en medisch specialisten over welke behandelingen we wel of niet inzetten.”
En last but not least: de focus op preventie is enorm toegenomen. “We behandelen niet alleen de klachten op de juiste plek”, besluit Rob. “We begeleiden mensen ook naar een leven lang actief bewegen. Om zo toekomstige klachten te voorkomen. Maar liefst 97% van de mensen die we naar de beweegcoach doorverwijzen komt opdagen bij de intake. 88% besluit vervolgens deel te nemen aan het beweegprogramma. 84% is na 3 maanden nog actief en 70% na een jaar nog steeds. Dat zijn hoopvolle cijfers.”
Meer weten? Bekijk de website van het Beweeghuis.