Gebiedsteams ggz helpen cliënten sneller en beter

Altrecht, de grootste ggz-instelling in de regio Utrecht, startte in 2019 met gebiedsteams. Door dichter bij de cliënten te werken en samenwerking te zoeken met huisartsen, worden cliënten eerder en beter geholpen. Huisarts Alike Machielsen is enthousiast over de samenwerking, zoals de gezamenlijke huisbezoeken. “Het is fijn als iemand van het gebiedsteam meegaat, om erachter te komen wat de patiënt echt nodig heeft.”

Sociaalpsychiatrisch verpleegkundige Paul Pronk is teammanager van het gebiedsteam Stichtse Vecht & Ronde Venen. Het team houdt kantoor in Maarssen en bestaat uit een psychiater, psychologen en sociaalpsychiatrisch verpleegkundigen. “Het begon vanuit de gedachte om op een andere manier te gaan behandelen”, vertelt Pronk.

“De herstelgedachte kwam voorop te staan. Niet meer klinisch denken en werken, maar meer vanuit de wijk, in samenwerking met huisartsen, gemeente, politie en woningcorporaties. Vanuit de hele keten kijken we waar de problemen zitten en hoe we die kunnen oplossen. Participatie van patiënten bevorderen en de behandelaren minder belangrijk maken.”

 Blij met gebiedsteams

Alike Machielsen is 1 van de 8 huisartsen bij huisartsenpraktijk Boomstede in Maarssenbroek. Ze werkt vrijwel vanaf het begin samen met het gebiedsteam. Ze heeft haar kennis over geestelijke gezondheidszorg uitgebreid door een kaderopleiding in deze richting te volgen. Ze weet nu meer over ggz dan de gemiddelde huisarts, en ze is blij met de samenwerking met de gebiedsteams. ”Ik ben verwijzer en zij zijn behandelaars. Ik weet nu wel beter wat ze doen en kunnen, en daar maak ik gebruik van.”

De hoofdtaak van het team is om mensen met ernstige psychische aandoeningen, de zogeheten EPA’s, beter te kunnen behandelen. Het gaat om kwetsbare mensen waarbij het vaak al uit de hand is gelopen. “Iemand die verward is en het lastig vindt om op tijd te komen of zichzelf te verzorgen gaat niet zo snel naar een psychiater in een ziekenhuis”, zegt Machielsen. “Wij zoeken samen de mensen thuis op.”

Thuis zie je veel

Het huisbezoek verlaagt niet alleen de drempel voor het contact tussen cliënt en hulpverlener. Het geeft ook inzicht in de situatie van de cliënt. Machielsen: “Thuis zie je veel. Bijvoorbeeld of het huis vol staat met dozen. Een sociaal psychiatrisch verpleegkundige kijkt soms in de koelkast om te zien of iemand boodschappen doet. Zorgt de cliënt goed voor zichzelf? Een psychiater die vanuit het ziekenhuis werkt heeft daar geen zicht op.”

De huisarts geeft het voorbeeld van een vluchteling die hallucineerde en in het ziekenhuis terechtkwam. “Ik kende de vrouw al een aantal jaren. Samen met de psychiater van het gebiedsteam ging ik op huisbezoek. Dan kun je vaststellen of dit een psychiatrisch probleem is en er een verwijzing moet komen, of dat het om een eigenzinnige mevrouw gaat. Dan ben je echt aan het consulteren.” De psychiater stelde vast dat er geen psychiatrische zorg nodig was.

De meerwaarde van het gebiedsteam ggz zit voor Machielsen vooral in de korte lijnen en het regelmatige overleg. "De psychiater denkt mee en ik kan sparren als dat nodig is. Daardoor kan ik de patiënt langer behandelen en hoeft die niet naar de ggz. In het multidisciplinair overleg bespreken we wat het beste is voor de patiënt. We kijken ieder vanuit onze eigen invalshoek naar de patiënt. Zo voorkomen we blinde vlekken en kunnen we betere zorg leveren. Ik ben heel blij met het gebiedsteam."

Uit de dure zorg

“Het voordeel van onze aanpak is dat je mensen uit de dure zorg haalt of houdt”, zegt Pronk. “We zien dat het werkt. Als patiënten door de huisarts worden verwezen naar een ggz-instelling, komen ze op een wachtlijst. Soms zijn ze pas na een paar maanden aan de beurt. Ondertussen komen deze mensen ook in aanraking met de crisisdienst. Dat zorgt bij patiënten voor frustratie en het brengt onnodige kosten met zich mee. Als je dit aan de poort kunt regelen, dus bij de huisarts, dan kun je gelijk inzetten op een goede behandeling.”

Financiering nog knelpunt

De financiering van deze manier van werken is echter nog een knelpunt, aldus Pronk. “Huisartsen kunnen ggz-hulpverleners om advies vragen en daarbij een beroep doen op de POH-pot. Dat kan via een app of een online module, maar het levert veel meerwerk op. Als iemand bij Altrecht komt voor een behandeling, dan openen we een diagnose-behandelcombinatie en betaalt de zorgverzekering. Maar voor deze samenwerking is er nog geen financiële constructie.”

Dit artikel is een bewerking van een artikel dat eerder is gepubliceerd op de website van de Nederlandse ggz.