PlusPraktijken werken aan integrale zorg in de Mijnstreek
Het oosten van Zuid-Limburg, ook bekend als de Mijnstreek, heeft de minst gezonde bevolking van Nederland. Zorgpartijen in de regio hebben elkaar al geruime tijd geleden gevonden om de gezondheid te verbeteren en tegelijk de kosten in de hand te houden. Huisartsen werken samen met elkaar in PlusPraktijken. Ze leren van en met elkaar en werken aan de huisartsenpraktijk van de toekomst.
Download deze video
Uitgeschreven tekst
Het PlusPraktijken concept
is een concept gericht
op nieuwe huisartsenzorg.
Dat wil zeggen
dat we op een hele andere manier
de huisartsenzorg gaan vormgeven,
zodat we in een situatie
van hoge zorgvraag
en een arbeidsmarktprobleem
toch nog hele goede zorg
en doelmatige zorg kunnen blijven leveren.
We willen de zorg slimmer organiseren.
Daarvoor werken we heel nadrukkelijk samen
met de huisartsen en het ziekenhuis.
Maar ook de andere partijen,
denk aan de thuiszorgorganisaties,
denk aan de GGZ partners,
eigenlijk alle zorgpartners
hebben zich verbonden
aan die regionale samenwerking.
En met hen
ga je op zoek naar mogelijkheden
om de zorg slimmer te organiseren.
Dat betekent dat je echt zoveel mogelijk
de echte problemen wilt oplossen.
Dus niet alleen maar de symptomen
die zich aandienen,
vaak is dat
in de vorm van medische zorgvragen,
maar er zitten
vaak andere problemen achter.
Dat kan zijn eenzaamheid, of dat kan zijn
dat mensen psychische problemen hebben.
Wat zit daar dan weer achter?
Dus het is een heel palet van problemen
en dat vraagt ook om een heel palet
van samenwerkingsverbanden
om daar iets aan te doen.
Dus dat betekent
dat je plannen gaat maken,
dat je ze goed gaat implementeren.
We begeleiden praktijken
bij de implementatie als zorggroep
en we zorgen ook
dat huisartsen van elkaar leren.
Dus het lerend element, praktijken
die dat heel goed doen,
daar kunnen anderen van leren,
is ook een heel belangrijk onderdeel
van ons programma.
We organiseren netwerkbijeenkomsten
waar huisartsen bij elkaar komen
rondom thema's, bijvoorbeeld zorg
op afstand, doelmatige zorg,
en bij die netwerkbijeenkomsten
delen ze ervaringen.
Als praktijk ben je toch echt geneigd,
in eerste instantie,
om naar je eigen toko,
je eigen bedrijfje te kijken.
Maar dan gaan we het niet redden
als huisartsenpraktijken,
als we alleen
naar ons eigen bedrijf blijven kijken.
We moeten samenwerken
om de organisatiekracht
van de huisartsenzorg te vergroten.
En dan moet je
met je collega's gaan samenwerken.
Je moet met elkaar gaan brainstormen over:
hoe heb jij het georganiseerd?
Hoe kan ik dat toepassen in mijn praktijk?
Welke dingen
kunnen we wellicht samen doen?
Hoe kunnen we elkaar beter maken?
Want uiteindelijk gaat het om de kracht
van het collectief van huisartsen,
en dan ben je ook echt
een stuk sterker.
Nu is het een actueel thema,
samenwerken in de regio.
Maar we hebben het geluk gehad
dat we in deze regio
al bijna tien jaar terug begonnen zijn.
En dus met vallen en opstaan geleerd
hebben wat samenwerken is,
ook wat het niet is.
Samenwerken betekent namelijk
dat je elkaar moet kunnen vinden
zonder dat er sprake is
van een machtsverhouding.
Dus je moet elkaar vinden op:
wat is nodig om te doen?
Wat is nodig
om dat voor elkaar te krijgen?
Het is ook echt een organisatie vraagstuk.
Want we hebben het heel erg
over wat we dan moeten doen,
maar veel minder over
hoe we dat voor elkaar gaan krijgen.
En dat organiseren,
dus echt netwerken vormen,
effectieve netwerken, dat is eigenlijk
de crux van onze samenwerking.
Dat is eigenijk een soort lerende
netwerkorganisatie
die je met elkaar creëert.
Het gaat er vooral om dat je met elkaar
in een soort van coproductie terechtkomt.
Met de zorgverzekeraar, CZ in ons geval,
en de zorgaanbieders in de regio,
dat je een totaalplan maakt.
Dus het gaat echt over het samen uitwerken
van de ambitie in een plan met impact
en dat tot in detail doorvertalen
naar interventies
en begeleiding in de praktijk.
En dat maakt uiteindelijk dat het een heel
succesvol verhaal kan worden.
Wat ik merk is,
dat is natuurlijk belangrijk
want dat willen we allemaal,
dat is meer tijd voor de patiënt.
Idealiter zou dat, zoals ik al zei, zijn
door heel veel extra mensen te hebben
die allerlei dingen
bij mij uit handen nemen.
Maar dat is niet reëel.
We lopen tegen allerlei zaken aan,
met name het personeelsgebrek.
Maar door juist de zorgvraag
op andere manieren te beantwoorden,
bijvoorbeeld door via een app,
via een e-consult, telefonisch, vragen
van patiënten te beantwoorden,
houd ik meer tijd over
om hier in mijn spreekkamer
de fysieke consulten te behandelen.
Die zijn bij ons dan ook
van 10 naar 15 minuten gegaan,
zodat ik ook daadwerkelijk
wel meer tijd voor die patiënten heb.
We zien dus dat we nu veel beter
de samenhang tussen de praktijken
georganiseerd hebben,
maar we gaan dus daar nog verder
in de wijken in door bouwen.
Want we zien dat met name
op het niveau van de wijk,
als het gaat over preventie,
als het gaat over leefstijl, samenwerking
met sociaal domein,
dat is het podium waar het op gebeurt.
En we gaan dus nu volop inzetten
op het doorontwikkelen
van die samenwerking
en die samenhang in de wijk.
En het feit dat die praktijken
nu allemaal op dezelfde manier werken
en met elkaar samenwerken,
maakt dat zo'n volgende stap
veel makkelijker te zetten is.
*Muziek speelt en fadet uit*
Enorme uitdaging
Het regiobeeld van de Mijnstreek geeft geen vrolijk beeld van de gezondheid van de inwoners. Gemiddeld leven de Zuidoost-Limburgers ongezond. Ze bewegen te weinig, kampen met overgewicht en zijn vaak eenzaam. Relatief veel mensen hebben een of meer chronische ziekten. Daarnaast slaat de vergrijzing in de regio hard toe; steeds meer ouderen en meer 80-plussers.
Het gevolg is dat het zorggebruik in de Mijnstreek hoog is, evenals de kosten. Dat geldt niet alleen voor de zorg, maar ook voor het sociaal domein, zoals Wmo, thuiszorg en jeugdzorg. Tegelijk is de krapte op de arbeidsmarkt met name voor de zorg nijpend. Er is een groot tekort aan verpleegkundigen, medewerkers voor de ggz en ondersteuning van huisartsen. En net als in de rest van het land wordt het steeds lastiger om vrijwilligers en mantelzorgers te betrekken.
Op 1 februari 2016 gaan 5 praktijken van start met de nieuwe werkwijze. Regelmatig komen er nieuwe praktijen bij en inmiddels werken 68 praktijken volgens de PlusPraktijken-aanpak. Dat zijn bijna alle praktijken in Oostelijk Zuid-Limburg. De werkwijze is bovendien overgenomen door andere regio’s in Limburg. Het doel van de samenwerking is vierledig:
- Verbeterde gezondheid voor de inwoners
- Minder kostenstijging van de zorg
- Verbeterde kwaliteit van de zorg
- Meer werkplezier voor professionals en medewerkers in de zorg
6-knoppenmodel
Een centraal begrip binnen het project PlusPraktijken is ‘integrated care’. Het doel is om vanuit een brede visie op zorg en vanuit het perspectief van de patiënt elementen van zorg en ondersteuning gecombineerd en integraal aan te bieden. Om dat ideaal te bereiken is een 6-knoppenmodel ontwikkeld.
De deelnemende huisartsen aan het project PlusPraktijken zijn enthousiast over de samenwerking. In hun praktijken staat de wens en zelfregie van de patiënt centraal en levert de huisarts nog meer zorg op maat. Vrijwel alle inwoners van Oostelijk Zuid-Limburg kunnen via een app online hun huisartsenzorg regelen. Eenvoudige klachten worden vaker via internet of telefoon afgedaan. Daardoor houdt de huisarts meer tijd over voor complexere zorgvragen.
De juiste zorg op de juiste plek
Om de huisartsen te ondersteunen heeft HOZL een psychiater in dienst genomen. Huisartsen kunnen hem consulteren als patiënten psychische problemen lijken te hebben of als ze vragen hebben over medicatie. “Er zijn in onze regio relatief veel mensen met onderliggende psychische klachten”, aldus Van Engelshoven. ”Als je die aanpakt, kun je veel druk op de huisarts voorkomen. Het draagt bij aan de juiste zorg op de juiste plek.”
Verder kunnen de PlusPraktijken gebruik maken van de expertise van PlusPunt Medisch Centrum, een samenwerking van zorgverzekeraar CZ, ziekenhuis Zuyderland en HOZL. Als de huisarts een patiënt niet helemaal zelf kan behandelen of extra kennis wil inroepen van een medisch specialist, dan kan hij of zijn de patiënt naar PlusPunt MC verwijzen. Het anderhalvelijnscentrum geeft advies, zonder dat meteen verwijzing naar een ziekenhuis noodzakelijk is.