DURF: Samen werken aan een gezonder Urk

De helft van de inwoners uit Urk is jonger dan 28 jaar. De gemeente kent uitdagingen op het gebied van middelengebruik, ongezond gedrag en achterblijvende schoolprestaties. Onderwijs, zorgpartijen, sport- en cultuurverenigingen, kerken en gemeente Urk bundelen met DURF hun krachten. Samen werken zij aan bovenstaande uitdagingen en zorgen ze ervoor dat jongeren op Urk kunnen opgroeien in een gezonde, veilige en kansrijke omgeving. DURF is een lokale uitwerking van Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO), een preventieve aanpak gebaseerd op het IJslands Preventiemodel.

De aanpak DURF ontstond naar aanleiding van signalen uit de Urker samenleving. De gemeente speelde daarop in met verschillende interventies en de oprichting van de DURF Academie, geënt op het IJslandse preventiemodel. Dit is een integrale duurzame aanpak waarbij met name ouders en het bieden van vrijetijdsbesteding moeten helpen het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren te verminderen.

Wethouder Freek Brouwer stond aan de basis van de aanpak en nam de gemeenteraad hierin mee. Hij bezocht zelf IJsland om er de nodige inspiratie op te doen. DURF is er voor iedereen, maar richt zich met name op jongeren zelf en hun omgeving. De focus ligt hierbij op de leeftijd van 0-28 jaar. Er is inmiddels samen met de raad en jongeren een app ontwikkeld.

Vragenlijst als basis

Alle Urker jongeren krijgen in de vierde klas van het voortgezet onderwijs om de twee jaar een vragenlijst en verdiepend interview door de GGD. Zo worden de effecten (en trends) gemeten. De vragen gaan over middelengebruik, mentale gezondheid, vrijetijdsbesteding en ouderbetrokkenheid en de aanwezigheid van beschermende en risicofactoren. De resultaten van de vragenlijst en interviews vormen de basis voor de aanpak van DURF.

DURF is opgesplitst in beleid en uitvoering. De gemeente Urk is verantwoordelijk voor het beleid en de kaders. Urker samenwerkingspartners, de jeugd en hun ouders bedenken gezamenlijk passende interventies. Een uitvoeringsregisseur voert de regie op de uitvoering in opdracht van de gemeente.

Het DURF-gedachtegoed is verweven met het GALA. Het Wijknetwerk ‘Gezond op Urk’ (gestart in 2015) heeft een werkgroep samengesteld voor mentaal welbevinden. In deze werkgroep zitten vertegenwoordigers vanuit meerdere disciplines op het snijvlak van het medisch en het sociaal domein, waarin de nulde en eerste lijn samenkomen.

De werkgroep is voornamelijk bezig met bewustwording en richt zich hierbij op de gehele samenleving. Brouwer: “Door ieders expertise te verbinden kwamen we tot een domeinoverstijgende aanpak. Jongerenwerk, basisscholen, schoolmaatschappelijk werk, instanties vanuit de verslavingszorg, de bibliotheek, Gezond op Urk, huisarts en fysio en jeugdverpleegkundigen. Dat is de kracht van Urk!”

DURF in de praktijk: De DURF Academie

Een mooi voorbeeld van een interventie vanuit DURF is de DURF Academie. Deze kwam tot stand na de resultaten van de DURF-vragenlijst uit 2022. “Met de academie bieden we jongeren de mogelijkheid om hun passie uit te voeren en tegelijkertijd hun talenten te vergroten tijdens een bijbaan”, vertelt de wethouder. “De DURF Academie richt zich in eerste instantie op sport, cultuur en werk, maar er zijn nog diverse uitbreidingen mogelijk. Bijvoorbeeld zingeving. Het concept richt zich niet alleen op de jongeren zelf, maar ook op het netwerk van de jongere en de gekozen organisatie of vereniging. Het DURF-gedachtegoed wordt zo wijd verspreid.”

Train de trainer

Via de DURF Academie krijgen jongeren de kans om zich binnen het verenigingsleven te ontwikkelen. Onder begeleiding van een DURF-coach wordt de jongere (hierna DURF-ambassadeur) gecoacht en getraind om een rol binnen de gekozen aanbieder te vervullen. Bijvoorbeeld trainer, coach of scheidsrechter. Daarnaast krijgt de DURF-ambassadeur het aanbod om een erkende opleiding te starten, passend bij de vereniging.

Marjolein Rottiné is programmamanager DURF: “Binnen de DURF Academie is er een eerste lichting van vijftien jongeren die een coach- of train-de-traineropleiding hebben gevolgd. Wij stimuleren hiermee talentontwikkeling onder jongeren en het vrijwilligerstekort is hiermee deels opgelost. Twee vliegen in een klap dus!”

Ze vervolgt: “De kracht van DURF is dat dit vanuit de maatschappij komt. Van onderaf. De gemeente legt niks op. De signalen kwamen echt uit de bewoners zelf. We zijn hier nu zes jaar mee bezig. En het mooie is dat steeds meer partners meedoen. DURF biedt in samenwerking met speciaal geschoolde Urker professionals uit diverse sectoren (zoals jongerenwerk en verslavingszorg) ook opvoedondersteuning voor pubers en trainingen aan ouders.”

Sport- en cultuuraanbod door pop-upcontainer

Om de kansengelijkheid te vergroten zijn er twee verrijdbare containers aangeschaft. Deze containers worden gevuld met een wisselend aanbod in sport- en cultuurattributen en worden na schooltijd bemand door externe begeleiders. Op deze manier kunnen alle kinderen na schooltijd professioneel begeleide activiteiten volgen en ontdekken wat ze leuk vinden en waar ze zich verder in zouden willen ontwikkelen. De containers zijn beschilderd door creatieve jongeren onder begeleiding van een Urker kunstenares.

Beste voorbeeld van IJslandse model in Nederland

Staatssecretaris Maarten van Ooijen bezocht Urk op 28 februari: “Ik was aangenaam en positief verrast over de DURF-aanpak op Urk. Misschien is die wel de beste implementatie van het IJslandse model in Nederland. Er is een enorm scala aan activiteiten. Bewegen met veel sportactiviteiten wordt volop gestimuleerd. Dat is heel breed en diep verankerd in de samenleving. Door deze populaire activiteiten wordt gebruik van alcohol en roken ontmoedigd. Die koppeling maakt de aanpak op Urk zo ontzettend succesvol.”

Deel deze pagina