Samen verantwoordelijk voor de gezondheid van inwoners

“Er zijn 2 knoppen waaraan je kunt draaien”, zegt Kerngezond-coördinator Sylvie Bertijn. “Zorgvragen voorkomen én meer doen met de mensen die we hebben.” Kerngezond Vlissingen brengt dit in praktijk. Met positieve gezondheid als basis gaan professionals uit het medisch en sociaal domein een nauwe samenwerking aan. Hun doel: werken als één team met aandacht voor preventie en vroegsignalering.

In een korte video vertellen Nathalie van Schoonhoven (inkoper huisartsenzorg CZ), Jacqueline Roebroeck (huisarts) en Jeroen Portier (wethouder Gemeente Vlissingen) over de invulling van en ervaringen met Kerngezond. Het uitgebreide interview met Sylvie Bertijn over Kerngezond lees je hieronder.

“Stel dat een patiënt bij de huisarts komt met een probleem dat niet-medisch is”, zegt Sylvie. “Dan zou het mooi zijn als het sociaal domein direct betrokken is. Maar hoe doe je dat met elkaar?” In Vlissingen ging een werkgroep met medewerkers uit de thuiszorg, het buurtteam, de huisartsenpraktijken en – voor jeugd – de jeugdgezondheidszorg met deze vraag aan de slag. “Ze bogen zich over anonieme praktijkcasussen, om te onderzoeken hoe de nieuwe werkwijze zou uitpakken. Want je moet over heel veel dingen nadenken. Bijvoorbeeld hoe de informatie van de een bij de ander komt, hoe je het gesprek met de inwoner voert, wie bij dat gesprek aanwezig moeten zijn. Maar ook welke terminologie je gebruikt, want je moet natuurlijk wel dezelfde taal spreken. Dat hielp enorm om te begrijpen wat er bij samenwerken komt kijken.”

Data-analyse

Zo zijn er meer werkgroepen in Vlissingen, met onderwerpen als kwetsbare jeugd en gezinnen, de armoede- en schuldenproblematiek, valpreventie, preventie van overgewicht van jongeren. “Maar ook het zorgpad atriumfibrilleren is een onderwerp”, vertelt Sylvie. “Want ook het ziekenhuis doet mee. Net als een apotheker, die aan de slag gaat met verkeerd en onduidelijk medicijngebruik.” Het is niet toevallig dat de werkgroepen zich juist met deze onderwerpen bezighouden. “Hier ging een data-analyse aan vooraf, om te kijken wat er in Vlissingen eigenlijk speelt op het gebied van zorg en gezondheid.”

Van idee naar doen

De werkgroepen zijn allemaal onderdeel van Kerngezond Vlissingen. Sylvie is nu ruim een jaar betrokken als coördinator. Het is haar rol om het proces van idee naar doen te brengen. Het idee is helder: zorg- en welzijnspartijen nemen binnen Kerngezond samen verantwoordelijkheid voor de gezondheid van inwoners, als één team. Daarvoor is méér lokale samenwerking nodig. “Bij voorkeur vanuit verschillende Kerngezond-centra. Want als je fysiek onder één dak zit, kom je elkaar regelmatig tegen. En kunnen teams ontstaan die samen voor de inwoners zorgen.”

© Kerngezond - Sylvie Bertijn

Proactief handelen

Die samenwerking gaat bovendien verder dan reageren op vragen die binnenkomen, benadrukt Sylvie. “Kerngezond-partners handelen ook proactief, op basis van wat ze in de omgeving van de centra zien. Welke problematiek speelt daar? Hoe kun je als professionals zorgen dat inwoners anders gaan kijken naar zorg? Preventie en vroegsignalering spelen een belangrijke rol. Net als met andere oplossingen komen.” Positieve gezondheid is de basis van Kerngezond. “We kijken naar de hele mens en naar wat een inwoner zelf kan. En zetten technologische mogelijkheden in waar het kan.”

Kleine stapjes

Vlissingen zit nu midden in deze beweging. Sylvie: “Het eerste doel was mensen bij elkaar brengen. Vandaar de werkgroepen. Zodat ze met elkaar de samenhang kunnen ontdekken en meer preventiegericht gaan werken.” Ze onderstreept het belang van kleine stapjes. “Mensen zijn snel geneigd dingen te groot te maken. Als je in één keer alles van voor naar achter wil veranderen, stagneert het. Omdat je dan altijd wel ergens op iemand moet wachten. Daarom maken we het klein. Om vooruit te komen werken we aan onderdelen van het geheel.”

Lijntjes korter

De eerste resultaten worden nu zichtbaar. Want terwijl de werkgroepleden met elkaar tastbaar maken wat de samenwerking inhoudt, worden ongemerkt de lijntjes korter. Sylvie: “Dat is heel mooi om te zien. Doordat mensen elkaar kennen, zoeken ze elkaar sneller op. Dat is precies wat we willen. Ze nemen sneller initiatief bij andere vragen, leren zelf leiderschap te pakken, problemen voor te zijn en actie te ondernemen richting de inwoners.”

Ambassadeurs nemen collega’s mee

Alle professionals omarmen het gedachtengoed van Kerngezond. “Er is bereidheid bij iedereen”, vervolgt Sylvie. “Ze zien de noodzaak dat het anders moet.” Maar om de verandering ook echt in gang te zetten is meer nodig. “Het afgelopen jaar hebben we ook ambassadeurs getraind. Deze ambassadeurs hebben een leergang ‘leiderschap in netwerkzorg’ gevolgd om het helemaal te doorgronden. Zij gaan hun collega’s nu meenemen.”

Inzicht door data

Ook communicatie is een belangrijk middel om professionals over de streep te trekken, aldus Sylvie. “We communiceren veel. Om mensen te laten zien wat ze zelf kunnen doen en dat ze onderdeel zijn van een groter geheel. Maar ook om de winst van de nieuwe aanpak tussen de oren te krijgen.” Ook hier spelen data een belangrijke rol. “Bijvoorbeeld: hoe vaak komt een inwoner terug als je de tijd neemt voor een echt goed gesprek? Vaak blijkt dan dat je met dat gesprek investeert in de toekomst. Met zulke voorbeelden versnellen we het inzicht van professionals. We willen ook data gaan combineren, van de huisartsen, de apotheken en het sociaal domein.”

Eén team onder één dak

Belangrijk onderdeel van Kerngezond Vlissingen zijn de Kerngezond-centra. “Al vanaf het begin ziet Vlissingen de meerwaarde van professionals die elkaar als één team onder één dak tegenkomen”, vertelt Sylvie. “We onderzoeken nu hoe we die centra kunnen creëren, waar ze moeten staan en wie erin moeten zitten. Er zijn al wel centra waarin een huisarts, apotheek en fysiotherapeut samenwerken. Maar die zijn te klein om ook de andere partijen te huisvesten. De centra moeten dus uitbreiden of verhuizen.” Het daadwerkelijk vormen van de centra is de verantwoordelijkheid van de partijen zelf. “Wij ondersteunen alleen.”

De kraamkamer

“Het is veel”, zegt Sylvie. “Dat wel. Daarom kijken we achter de schermen steeds hoe alles op elkaar inhaakt. Zodat er uit de losse delen een totaalnetwerk ontstaat, dat vanzelf doorloopt.” Alles om te zorgen dat ook in de toekomst een inwoner met een zorgvraag zorg en ondersteuning krijgt. “Maar het wordt wel anders. Door preventie, samenwerking, positieve gezondheid, meer eigen regie van inwoners en de inzet van technologie zullen zowel de zorgvraag als het aanbod veranderen.”

De tijd zal leren hoe dat er precies gaat uitzien. “Wij zijn de kraamkamer”, sluit Sylvie af. “Maar de belangstelling is nu al groot. De gemeente Hulst is inmiddels de tweede Kerngezond-gemeente in Zeeland en andere gemeenten zijn ook geïnteresseerd. Want dat de tekorten aan zorgpersoneel gaan knellen, wordt in Zeeland nu al gevoeld.”

Kijk voor meer informatie op kerngezond.nl.