Minder naar het ziekenhuis dankzij meekijkconsult

Huisartsencoöperatie West-Brabant (HCWB) en het Bravis ziekenhuis in Bergen op Zoom en Roosendaal begonnen in 2021 met het meekijkconsult. Huisartsen kunnen hun vragen digitaal indienen bij het ziekenhuis en krijgen binnen 48 uur op werkdagen een antwoord van een specialist. Patiënten hoeven daardoor minder vaak naar het ziekenhuis. De samenwerkingspartners denken op termijn jaarlijks 2500 doorverwijzingen te kunnen voorkomen.

Sinds september 2021 kunnen huisartsen digitaal advies vragen aan specialisten van het Bravis ziekenhuis. De samenwerking is begonnen om de druk op het ziekenhuis te verminderen. Huisartsen stuurden vaak patiënten door naar het ziekenhuis als ze er zelf niet uitkwamen. Nu kunnen ze hulp vragen als ze bijvoorbeeld twijfelen over een diagnose of uitleg willen hebben bij uitslagen van een onderzoek.  

Oplossen in de eerste lijn

Merel Vriends is projectmedewerker bij de huisartsencoöperatie. “Veel verwijzingen kunnen in de eerste lijn worden opgelost als de huisarts kan overleggen met een specialist”, zegt ze. “Het voordeel voor patiënten is dat ze niet naar het ziekenhuis hoeven en dat ze binnen 48 uur weten waar ze aan toe zijn. Daarnaast komt de consultatie niet ten laste van het eigen risico, omdat het binnen de eerste lijn gebeurt.”

In de oude situatie belden huisartsen soms naar het ziekenhuis voor overleg. Dan was het maar de vraag welke specialist ze aan de lijn kregen. En of die de rust en de tijd had om zich te verdiepen in de vraag van de huisarts. Bij de nieuwe werkwijze stuurt de huisarts een vraag via het systeem VIPLive, eventueel met aanvullende patiëntgegevens erbij (na toestemming van de patiënt). De specialist kan de situatie dan rustig bekijken en een antwoord formuleren.

75 van de 93 praktijken die zijn aangesloten bij de coöperatie maken inmiddels gebruik van het meekijkconsult. In het Bravis Ziekenhuis zijn 12 van de 17 vakgroepen aangesloten op het systeem. “We hebben huisartsenpraktijken bezocht om uit te leggen hoe het systeem werkt en hun te vertellen over de voordelen”, zegt Vriends. “We hebben het systeem ook ingesteld, zodat ze er direct mee aan de slag konden.”

Werkprocessen aanpassen

Niet alle huisartsenpraktijken doen mee. Sommige huisartsen zijn bang dat ze meer tijd kwijt zijn, andere zitten tegen hun pensioen of hebben andere prioriteiten in hun praktijk. Vriends verwacht dat de komende tijd meer praktijken mee gaan doen met het meekijkconsult. Zoals ze ook verwacht dat meer vakgroepen in het ziekenhuis aansluiten. “Het vraagt aanpassing van hun werkprocessen om binnen 48 uur te reageren op de vragen. Dat kan een drempel zijn. Maar ook hier zien we groei.”

De partijen gebruiken VIPLive voor de communicatie tussen huisarts en specialist, een systeem dat vaak al gebruikt werd door de praktijkondersteuners voor ketenprogramma’s. Voor het meekijkconsult wordt een speciale module gebruikt. Huisartsen kunnen patiëntinformatie uit hun systeem meesturen en het antwoord van de specialist wordt automatisch opgenomen in het patiëntendossier.

Meerdere keren per week

Huisarts Pauline de Graaf in Roosendaal is vanaf de start betrokken bij het meekijkconsult. “Soms maak ik er meerdere keren per week gebruik van”, zegt ze. “We proberen de zorg in de eerste lijn te houden en zodoende druk weg te halen bij het ziekenhuis. Het is ook prettiger voor de patiënten. Voor hen is het fijn dat ze snel weten waar ze aan toe zijn.”

Ze noemt als voorbeeld een patiënt met een leverfunctiestoornis. “Volgens de NHG-richtlijn hield de behandeling bij de huisarts op. Ik heb toen een meekijkconsult gehad bij een internist en gevraagd wat ik volgens hem nog zou kunnen doen. Hij raadde een aanvullend bloedonderzoek aan en plan van opvolging. Dat kon ook goed in de eerste lijn. Dus die patiënt hoefde ik niet door te verwijzen.”

Medische informatie meesturen

Een groot voordeel voor de huisarts vindt De Graaf dat ze het meekijkverzoek kan indienen wanneer het haar uitkomt. Soms is dat tijdens het spreekuur, maar soms ook daarna. “Ik hoef ook niet in de wacht te zitten voor een specialist; die kan mijn vraag bekijken wanneer het hem of haar uitkomt. Bovendien kan ik medische informatie uit het dossier meesturen, waardoor de specialist een beter advies kan geven.”

In het begin was de huisarts huiverig dat ze meer tijd kwijt zou zijn door het meekijkconsult, maar dat valt in de praktijk erg mee, zegt ze. “Het systeem is handig en een aanvraag heb je in een paar minuten ingevuld. Ik doe het meestal even na het spreekuur. Met telefonisch consulten was ik meestal meer tijd kwijt. En ik verwijs nu minder patiënten door naar het ziekenhuis.”

5 procent minder doorverwijzingen

Van september 2021 tot december 2022 hebben de huisartsen in West-Brabant 621 consultaties gedaan bij het Bravis ziekenhuis. Na 81 procent van deze consultaties kon de patiënt door de huisarts verder worden geholpen. Dat betekende dat er 503 minder doorverwijzingen waren naar de specialist.

De ambitie is dat het aantal doorverwijzingen op termijn met 5 procent kan dalen. Dit komt neer op 2500 doorverwijzingen per jaar. Dan moeten wel alle vakgroepen en alle huisartsen meedoen, nuanceert Vriends. En dan niet alleen de huisartsen die bij HCWB zijn aangesloten, maar ook de andere praktijken in het werkgebied van het Bravis ziekenhuis. Ongeveer 80 procent van de huisartsenpraktijken in West-Brabant en Tholen is aangesloten bij de coöperatie.

Vergoeding door zorgverzekeraars

Zorgverzekeraars CZ en VGZ volgen de ontwikkelingen op de voet. Zij vergoeden het meekijkconsult vanuit de S3-gelden. Na de veelbelovende resultaten in het eerste jaar is de financiering verlengd voor 2023. De programmamanager van HCWB informeert de verzekeraars twee keer per jaar over de afgesproken KPI’s. Bravis ziekenhuis en HCBW hebben een stuurgroep opgezet die elke 6 weken bij elkaar komt om de voortgang te bespreken en eventuele knelpunten op te lossen.

Patiënten zijn erg tevreden over het meekijkconsult, bleek uit een kleinschalig onderzoek onder 10 patiënten van een stagiaire van het Bravis ziekenhuis. 80 procent was tevreden tot zeer tevreden. Zij zijn vooral blij dat ze in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven en snel antwoord hebben. “Door het kleine aantal ondervraagde patiënten is het niet te zeggen of het onderzoek representatief is”, zegt Vriends. “Maar het geeft wel aan dat we op de goede weg zijn.”