De ervaringen en behoeften van inwoners en patiënten vormen een belangrijke bron van kennis. Om veranderingen in de zorg goed vorm te geven, is die ervaringskennis onmisbaar. Dit maakt participatie door patiënten, cliënten, naasten en inwoners cruciaal voor het succes van de Juiste Zorg op de Juiste Plek. Hoe is het gesteld met inwoner- en patiëntenparticipatie in Nederland? Welke knelpunten zijn er? En wat zijn veelbelovende ideeën om participatie beter aan te pakken? Bekijk op deze pagina publicaties, tools en praktijkvoorbeelden.
Voordelen van inwoner- en patiëntenparticipatie
- Participatie door inwoners en patiënten kan op verschillende manieren een positieve bijdrage leveren aan de kwaliteit van de zorg en de kwaliteit van leven van mensen.
- Het geeft inzicht in de behoeften en wensen van mensen die zorg ontvangen
- Het geeft inzicht in de ervaringen die mensen hebben met de zorg en in de gevolgen in hun dagelijks leven
- Het levert nieuwe ideeën op om knelpunten in de zorg te verbeteren
- Het biedt een klankbord om plannen voor verbetering van de zorg voor te leggen aan de primaire doelgroep
- Het kan draagvlak helpen creëren bij inwoners en patiënten(organisaties) om veranderingen door te voeren
Tools voor patiëntenparticipatie
-
Kennispagina patiëntenparticipatie | Patiëntenfederatie Nederland
De Patiëntenfederatie Nederland heeft een pagina ontwikkeld waar veel informatie over patiëntenparticipatie samenkomt. Zo vind je er informatie over verschillende vormen en niveaus van participatie en een schematisch plan van aanpak.
-
Ikzoekeenpatiënt.nl | Patiëntenfederatie Nederland
Ben jij bezig met een project, regioplan of onderzoek gericht de Juiste Zorg op de Juiste Plek? En zoek je patiënten die hierin kunnen participeren? Ikzoekeenpatiënt.nl helpt je hierbij. Ikzoekeenpatiënt.nl gaat op basis van jouw behoeften op zoek naar de juiste patiënt.
-
De participatiecirkel | Patiëntenfederatie Nederland PDF (328 kB)
De participatiecirkel maakt de verschillende vormen van patiëntenparticipatie inzichtelijk. Per vorm zie je ook in hoeverre de patiënt invloed heeft of kan uitoefenen op het traject.
-
Werkwijzer voor participatie bij de uitvoering van projecten | ZonMw
-
Visie en tips van patiëntenvertegenwoordigers | PGOsupport
Hoe critical friends participeren bij zorgvernieuwing? PGOsupport sprak met betrokken patiëntvertegenwoordigers binnen het programma 'Zorg Dichterbij' van het Tergooi MC over hun ervaringen en tips. Het leverde 7 concrete tips en een duidelijke visie op. Daarnaast biedt een tweede artikel inzicht in de ervaringen en tips van de betrokken programma-manager en stafmedewerker.
Tools & handreikingen voor inwonerparticipatie
-
Randvoorwaarden voor succesvolle inwonerparticipatie PDF (391 kB)
Het RIVM publiceerde een handreiking om te komen tot succesvolle inwonersparticipatie. De informatie is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek naar inwonerparticipatie bij regionale initiatieven in Nederland en op internationale literatuur. Dit product is onderdeel van de Lerende evaluatie Juiste Zorg op de Juiste Plek (JZOJP).
-
Handvatten voor het regionale proces
Het onderzoeksrapport 'Burgers in de boardroom' beschrijft zes concrete handvatten waarmee regionale initiatieven aan de slag kunnen gaan.
-
6 tips voor samenwerken met inwoners | PGOsupport
Hoe zoek je als organisatie de samenwerking met inwoners? Initiatiefnemers van 4 projecten in regio Utrecht delen hun tips en ervaringen op de website van PGOsupport.
-
Toolbox: Samen met inwoners werken aan een betere toegang | Movisie
Deze toolbox is bedoeld om gemeenten te inspireren die inwoners willen betrekken. Movisie heeft de toolbox ontwikkeld binnen het verbetertraject 'Toegang'.
-
Tips voor het bereiken en betrekken van inwoners | Loket Gezond Leven
Loket Gezond Leven biedt verschillende tools, handvatten en voorbeelden aan om te gebruiken bij het bereiken en betrekken van inwoners op lokaal niveau.
Onderzoeken, artikelen & andere publicaties
-
Kennisvraag: De Juiste Zorg Op de Juiste Plek. Het betrekken van burgers | Nivel PDF (1 MB)
Burgers willen best meedenken over de toekomst van het zorgstelsel en de Juiste Zorg op de Juiste Plek en zijn daartoe ook goed in staat, blijkt uit onderzoek van het Nivel.
-
Onderzoeksrapport: Beter beleid met ervaringskennis van inwoners | Movisie PDF (1 MB)
Op veel plekken experimenteren gemeenten en inwoners met een nieuwe invulling van patiënten- en inwonerparticipatie bij de aanpak van (sociaal)maatschappelijke vraagstukken. Movisie onderzocht 5 vernieuwende aanpakken van verschillende gemeenten en bracht de inzichten samen in het rapport ‘Beter beleid met ervaringskennis van inwoners’.
-
Onderzoeksrapport: Burgers in de boardroom | XpertiseZorg PDF (4 MB)
Burger- en patiëntenparticipatie komt in de praktijk nog onvoldoende van de grond. XpertiseZorg heeft daarom een onderzoek uitgevoerd naar de factoren die effectieve participatie in de weg staan. Met de aanbevelingen uit het onderzoeksrapport kunnen partijen in de zorg aan de slag om participatie van burgers en patiënten verder te brengen.
-
Consumentenpanel: Betrokkenheid van burgers bij JZOJP | Nivel PDF (389 kB)
innen het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg is onderzocht hoe burgers betrokken willen worden bij JZOJP praktijkinitiatieven en onderzoek.
In de praktijk
Inwonerparticipatie of patiëntenparticipatie?
Bij inwonerparticipatie gaat het om het betrekken van inwoners, maar ook om de eigen betrokkenheid van inwoners. Door inwonersinitiatieven te faciliteren of in te spelen op ideeën en denkkracht van inwoners kan inwonerbetrokkenheid worden vergroot.
In het verlengde daarvan ligt patiëntenparticipatie. Hierbij gaat het om het betrekken van mensen bij zorg-, hulp- en dienstverlening waar zij een beroep op doen.