Webinar Impactvolle transformaties

“Deze beweging is niet meer te stoppen”

Barbara Goezinne, directeur-generaal Curatieve Zorg bij VWS benadrukte het belang van het IZA en de gezamenlijke queeste om de eerste lijn te versterken, preventie te stimuleren en de rol van het sociaal domein te vergroten. Ze constateerde dat op veel plekken in het land partijen al over de grenzen van domeinen samenwerkten voordat er een IZA was en dat deze samenwerking een extra impuls heeft gekregen door het Integraal Zorgakkoord.

“Vanuit VWS proberen we de beweging te ondersteunen. We zitten regelmatig met de IZA-partijen aan tafel om te kijken waar we tegenaanlopen. Dingen die te groot zijn om in de regio op te lossen, pakken wij op, zoals zaken die Europa betreffen en medicijnschaarste. Veel partijen hebben een andere rol dan ze gewend zijn. Zorgverzekeraars worden veranderaars, aanbieders denken meer vanuit samenwerking dan vanuit concurrentie. VWS faciliteert, coördineert en inspireert.”

Barbara Goezinne zou graag zien dat het proces sneller gaat. “Ik heb daar wel zorgen over. De val van het kabinet helpt niet mee. Mijn advies aan partijen is: hou je eigen regie, ga door op de koers die je hebt gekozen. Deze beweging is niet meer te stoppen. We hebben een budget voor de transitie; dat moeten we omzetten in bewijs dat het werkt. Daar hebben we alle partijen voor nodig, we moeten het samen doen. Ik zie ook niet hoe het anders zou moeten.”

“Begin klein en maak het dan groter”

In een video werd een voorbeeld van samenwerking in de regio getoond. GEM Midden IJssel is een samenwerking van gemeenten Deventer Olst-Wijhe, Raalte en Voorst, stichting Vriendendiensten Deventer, Dimence Groep, Salland Zorgverzekering en netwerkorganisatie Salland United. Samen bouwen deze partijen een ‘Mental Health Hub’ om de mentale veerkracht van mensen in de regio Midden IJssel te versterken.

Belangrijk in de samenwerking is dat partijen werken vanuit een gezamenlijke visie en het vertrouwen om elkaar rollen en verantwoordelijkheden te gunnen. De initiatiefnemers benadrukten dat het goed is van andere regio’s te leren, maar hou daarbij altijd voldoende rekening met de lokale context. Je kunt goede voorbeelden niet zomaar een op een overnemen.

Bij de samenwerkende partner was enige zorg over de financiering na IZA. Bij de Mental Health Hub is een belangrijk rol weggelegd voor het sociaal domein en daar zal extra in geïnvesteerd moeten worden. Anders bestaat het risico dat de wachtlijsten in de ggz zich verplaatsen naar het sociaal domein. Daar zijn hulpvragers niet mee geholpen.

Een tip voor andere initiatiefnemers en aanvragers van middelen voor impactvolle transformaties was om eerst te zorgen dat de regionale samenwerking een stevige basis heeft en dat partijen elkaar vertrouwen en een gezamenlijke visie hebben. “Begin klein met doen. Probeer een beweging in gang te zetten en maak het dan groter.”

“Definiëren wat we anders gaan doen en dat vangen in KPI’s”

Bas Vreugdenhil (VGZ) en Elsbeth Taminiau (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) vertelden over de digitale transformatie in het ziekenhuis met vestigingen in Tilburg en Waalwijk. Door de inzet van digitale hulpmiddelen willen zij het beroep op professionals verkleinen. Patiënten kunnen zelf een aantal taken overnemen, zodat de medewerkers meer tijd hebben voor patiënten die echt hulp nodig hebben.

Patiënten kunnen bijvoorbeeld online zelf hun afspraak plannen en informatie geven over hun medicatie. In het ziekenhuis komen aanmeldpalen waar mensen ook alvast hun gewicht en bloeddruk kunnen meten. Verder kunnen digitale middelen gebruikt worden om patiënten thuis te monitoren. Het ziekenhuis gaat al zijn zorgpaden optimaliseren en waar mogelijk digitaliseren.

VGZ, CZ en ETZ broedden al langer op deze beweging toen het IZA werd ondertekend. Het budget voor impactvolle transformaties heeft de samenwerking in een stroomversnelling gebracht en ook concreter gemaakt, vertelde Bas Vreugdenhil. “Door het IZA moesten we duidelijker definiëren wat we anders gaan doen en hoe we dat kunnen vangen in KPI’s. Zo hebben we stevige afspraken gemaakt.”

Digitalisering vraagt ook een inspanning van de patiënten. ETZ mikt erop dat 75 procent van de patiënten mee kan gaan in het proces. Om patiënten daarbij te helpen, heeft het ziekenhuis afspraken gemaakt met de Openbare Bibliotheek op 15 locaties in de regio. Mensen die problemen hebben met MijnETZ kunnen daar terecht voor hulp en advies.

“Niet het oude verbeteren, maar de dingen echt anders doen”

In Midden- en West-Brabant hebben partijen in de ggz, gemeenten, huisartsen, zorgverzekeraars en patiënten elkaar gevonden in een transformatieplan om de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg te waarborgen. Zij beogen mentale gezondheidscentra op te zetten waarin gekozen wordt voor een andere aanpak, vertelde Laura Mostert (GGz Breburg). Minder vanuit het medisch model, meer vanuit een holistische visie. Omdat ggz-klachten vaak een sociale context hebben.

Net als bij samenwerkingsverbanden die eerder aan het woord kwamen, stonden deze plannen al in de steigers voordat het IZA ten tonele verscheen. “Breburg en CZ kenden elkaar al”, vertelde Femke van de Pol (CZ). “Het IZA gaf een extra zet en motiveerde om de andere partijen erbij te halen. Via de gemeenten Breda en Tilburg is ook het sociaal domein betrokken. Bij deze gemeenten hadden we een vast aanspreekpunt, zodat we niet met allemaal ambtenaren hoefden te overleggen.”

Him Vishnudatt (CaleidoZorg): “Wij speelden ook al langere tijd met het idee van mentale gezondheidscentra. We vonden elkaar in de gemeenschappelijke visie en de wil om de zorg te verbeteren voor mensen die dat nodig hebben. Vervolgens probeer je dat te vertalen naar de werkelijkheid, afspraken te maken en KPI’s te bedenken. We willen niet het oude verbeteren, maar de dingen echt anders doen.”

Tips:

• Creëer met elkaar een veilige omgeving. Het zoeken naar samenwerking kan soms oncomfortabel zijn, maar dat is niet erg als je elkaar vertrouwt. Wij zien elkaar als collega’s.
• Durf je kwetsbaar op te stellenen ga open het gesprek in. Praat niet te snel over geld. Dat is maar een middel om je doel te bereiken.
• Luister naar elkaar en probeer elkaar te begrijpen. Durf je eigen beeld los te laten. Denk niet louter vanuit je eigen organisatie, maar vanuit het geheel.