Gerichtere inzet van resterende transformatiemiddelen IZA
De afgelopen periode hebben partijen grote stappen gezet richting de doelen van het IZA. Dankzij de inzet in alle regio’s zijn er al veel transformatieplannen goedgekeurd en worden deze geïmplementeerd. Daarnaast zijn partijen bezig met het ontwikkelen van plannen. De beweging is positief.
In het IZA is afgesproken dat op basis van de landelijke monitoring transformatiemiddelen nader bekeken wordt in hoeverre bijsturing nodig is[1]. Gezien het grote aantal aanvragen dat is ingediend komt de bodem van het beschikbare budget dichterbij. Bestuurders van alle IZA- partijen hebben in een Bestuurlijk Overleg (BO) IZA op 16 juni 2025 met elkaar geconcludeerd dat op enkele thema’s die van groot belang zijn voor de IZA beweging, meer aandacht en focus nodig is en zijn er nadere afspraken gemaakt over de inzet van de resterende middelen met een focus op de bedoeling van het IZA. Zie het nieuwsbericht: Stop op nieuwe transformatieplannen IZA: postbus sluit per 1 juli 2025.
Gerichtere inzet en focus
In het BO van 16 juni 2025 is afgesproken dat het belangrijk is dat impactvolle plannen die betrekking hebben op onderstaande vier thema’s geïmplementeerd kunnen worden
- Mentale Gezondheidsnetwerken (MGN)
- Zorgcoördinatie
- Spreiding en Concentratie (S&C)
- Domeinoverstijgende plannen die zien op de verbinding tussen de zorg en het sociaal domein
Om de doelstellingen en ambities uit het IZA te behalen is er gerichtere sturing nodig op deze thema’s omdat transformatieplannen noodzakelijk zijn voor het laten slagen van deze thema’s. Wanneer we vasthouden aan het huidige ‘wie-het-eerst-komt-wie-het-eerst-maalt-principe’, bij een positieve beoordeling, gaat een deel van deze transformatieplannen het niet halen waarmee de doelstellingen en ambities uit het IZA op deze drie thema’s in gevaar komen.
Tijdens het BO op 5 september is, op basis van de meest recente data, geconcludeerd dat hard gewerkt is en er inmiddels veel plannen zijn goedgekeurd of ver in het beoordelingsproces zitten, die zien op de verbinding tussen de zorg en het sociaal domein, en hiermee de versnelling voldoende is ingezet. De voortgang hiervan wordt door het BO IZA gemonitord en wordt vinger aan de pols gehouden of de verwachting uitkomt dat veel van deze plannen de komende maand goedgekeurd en daarmee geïmplementeerd kunnen worden.
Daarom is afgesproken dat een deel van de resterende middelen gereserveerd worden voor de plannen rondom de eerste drie thema’s (MGN, zorgcoördinatie en S&C). Deze plannen hebben daardoor meer tijd – tot 31 december 2025 – om tot goedkeuring te komen. Lukt dit niet, dan vallen de gereserveerde middelen volgens de bestaande spelregels vrij voor andere impactvolle transformatieplannen. Voor de plannen/deel van de plannen die niet toezien op deze thema’s blijft de spelregel ‘wie-het-eerst-komt-wie-het-eerst-maalt’ van kracht.
Uiteraard blijft daarbij het huidige beoordelingskader ook van kracht. Dit vraagt een forse inspanning van alle betrokken partijen om de deadline van 31 december 2025 te halen, waarbij betrokken IZA partijen samen werken op proces en inhoud om deze termijn te halen. Wanneer de plannen dreigen vast te lopen kan de inzet van de ‘Vliegende Brigade’ helpen om een plan vooruit te helpen. De ‘Vliegende Brigade’ is bereikbaar via iza@minvws.nl.
Heldere kaders en duidelijkheid
Zoals eerder gecommuniceerd is de postbus voor nieuwe aanvragen per 1 juli 2025 al gesloten. Zo voorkomen we dat tijd en energie in uitwerking worden gestoken terwijl er straks geen middelen meer beschikbaar zijn.
Voor de al ingediende plannen en snelle toetsen buiten de genoemde thema’s blijft de huidige wie-het-eerst-komt-wie-het-eerst-maalt’-spelregel van kracht. Aangezien er op dit moment voor een veel hoger bedrag aan aanvragen is ingediend dan dat er aan middelen beschikbaar zijn, zullen niet alle aanvragen toegekend worden. Dit vraagt van partijen een reële inschatting in hoeverre het zinvol is een plan verder uit te werken om in aanmerking te komen voor de transformatiemiddelen dan wel het gesprek met alle betrokken partijen, waaronder de marktleidende zorgverzekeraar, over eventuele alternatieven.
Voor de besteding van de “doorbraakmiddelen” vanaf 2027 volgt een separaat voorstel voor besteding in lijn met de doelen en afspraken die in het AZWA zijn gemaakt.
Blijf werken aan vernieuwing en samenwerking
Samenwerking met elkaar is en blijft nodig om de om de zorg te transformeren en verder te brengen. Blijf dus vooral werken aan vernieuwing en samenwerking ook buiten de specifieke transformatiegelden om.
Vervolg en planning
We begrijpen dat deze besluiten voor sommige partijen teleurstellend kunnen zijn. Er is veel inspanning geleverd om plannen te ontwikkelen. Door de grote belangstelling is de keuze gemaakt om middelen te reserveren voor plannen die toezien op MGN, zorgcoördinatie en S&C.
De enorme inzet van de afgelopen jaren laat zien hoe groot de gezamenlijke wil is. Het BO IZA volgt de komende periode met elkaar de ontwikkelingen rondom de transformatieplannen.
Als u hier vragen over heeft dan kunt u zich richten tot uw eigen branche. Zij inventariseren de vragen waarna deze in gezamenlijkheid worden beantwoord en opgenomen in een Q&A en op de IZA website[2] worden gepubliceerd.
[1] Pagina 19 van het IZA