Aan de slag met 'Samenwerken in de wijk'
Op woensdag 30 oktober 2019 kwamen ruim 60 zorg- en welzijnsprofessionals samen in Nijmegen om aan de slag te gaan met het thema ‘samenwerken in de wijk’. Vanaf 17.00 uur werden zij ontvangen bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Onder het genot van een warme maaltijd maakten de deelnemers kennis met elkaar en deden zij energie op voor een inspirerende avond.
Om 18.00 uur trapte Henriette Raap-Scheele de avond af. Als lid van het projectteam ‘de Juiste Zorg op de Juiste Plek’ lichtte Henriette toe wat de kern van de Juiste Zorg op de Juiste Plek is en waarom samenwerking in de wijk zo belangrijk is om dat te realiseren. Dat ook patiëntbetrokkenheid daarbij van cruciaal belang is, werd toegelicht door Antoinette Meys en Eric Verkaar van Zorgbelang. Vervolgens gingen deelnemers in groepen met verschillende workshops aan de slag.
Workshop 1: de Partnerschapskaart
Miranda Laurant en Saskia Sleijster, werkzaam voor het project ‘Sterk Wijknetwerk’ bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen’, doorliepen gedurende deze workshop samen met deelnemers de verschillende stappen van de partnerschapskaart.
De partnerschapskaart is een hulpmiddel om te komen tot samenwerkingsafspraken tussen verschillende professionals. Het uitgangspunt van deze kaart is dat samenwerking pas echt goed van de grond komt, wanneer partijen wederzijds verwachtingen hebben uitgesproken. De eerste stap van het model is daarom gezamenlijk gewenste successen bepalen. Dit is de laatste kolom op de kaart. Wanneer dit duidelijk is, kan vervolgens ‘teruggewerkt’ worden langs de verschillende stappen en vloeien er uiteindelijk concrete acties uit het model voort.
In kleinere groepen hebben deelnemers geoefend met het invullen van de partnerschapskaart. Een tip die daarbij werd gegeven is: “Bij het bedenken van de gewenste successen moet je niet te klein denken. Dan krijg je werkgroepen voor te veel verschillende problemen. Tegelijkertijd moet je ook niet te groot denken, want dan wordt het doel te vaag.”
Naast het invullen van de kaart, ging men ook in gesprek over de meerwaarde van de partnerschapskaart. Daar kwam uit dat afhankelijk van het doel, de partnerschapskaart op alle niveaus (van professionals tot bestuurlijk) ingevuld kan worden. De groep kwam tot de mooie conclusie dat de kaart dus voor verschillende groepen nuttig kan zijn.
Zelf aan de slag met de partnerschapskaart? Ga naar de website van Partnerschapskaart.
Workshop 2: Welzijn op Recept
Onder leiding van Jan Joost Meijs (voorzitter van het Landelijk kennisnetwerk Welzijn op Recept), Dorine Werkhoven (huisarts) en Sigrid van der Meij (welzijnscoach) maakten deelnemers kennis met Welzijn op Recept. Het idee is simpel: wanneer de huisarts psychosociale klachten vermoed, verwijst hij of zij de persoon in kwestie naar de welzijnscoach. In dat geval is er namelijk geen medische oorzaak voor de klachten en is een medische behandeling dus niet de juiste. De welzijnscoach kijkt vervolgens samen met de persoon in kwestie wat er voor nodig is om het leven weer glans te geven.
Aan de hand van casussen gingen deelnemers in gesprek over de toepassing van Welzijn op Recept. Wat zou je bijvoorbeeld doen als je huisarts bent en een patiënt hebt die rolstoelafhankelijk is, zonder resultaat de hele medische molen door is gehaald en steeds somber op je spreekuur verschijnt? Na een korte sparsessie vertelde Dorine dat zij de meneer in kwestie heeft aangemeld voor welzijn op recept. De resultaten: meneer kookt nu elke dag, eet wekelijks met de buurvrouw en is betrokken bij een vrijwilligersorganisatie. Hij kan zijn wie hij wil zijn en ontmoet nieuwe mensen die respecteren wie hij is.
Ook een succesverhaal uit Amsterdam kwam ter sprake. Hier werd een man doorverwezen die nog maar weinig glans had in het leven. Tijdens een gesprek met de welzijnscoach bleek dat hij vroeger valkenier was geweest. En tja, wat kun je als valkenier midden in de stad? De welzijnscoach belde Artis op en vroeg of hij daar mocht meelopen. Een paar weken later presenteerde hij de vogelshow.
Maar hoe organiseer je welzijn op recept nu in de praktijk? Dorine gaf aan dat het voor huisartsen vooral belangrijk is dat het proces goed geregeld is. Zorg dat de huisarts weet naar wie hij of zij kan verwijzen en hoe deze persoon te bereiken is. Dat maakt de kans op succes groter.
Workshop 3: Preventie in de Buurt
Tijdens deze workshop stond de toolkit Samenwerken aan gezondheid in de wijk centraal. Monique Leijen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en Ton Drenthen van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) namen de deelnemers mee in het ontstaan en gebruik van de toolkit.
In de toolkit worden verschillende stappen beschreven om een lokale werksessie te organiseren. Zo’n werksessie is bedoeld om structurele samenwerking te bevorderen tussen huisartsen(zorg), publieke gezondheid en andere domeinen. Door elkaar te kennen, een visie te delen en te weten wie wat doet, kunnen professionals samen werken aan gezondheid in de wijk. De toolkit is daarbij een handig hulpmiddel, maar zoals Monique aangaf: ‘‘Een methodiek kun je gebruiken, maar is altijd ter invulling van je eigen lokale praktijk’’. Desondanks namen de deelnemers een aantal algemene lessen mee. Een kleine greep:
- Begin met een wijkscan: Hoe ziet mijn wijk er nu eigenlijk uit? En wat willen en kunnen we samen aanpakken?
- Denk vooraf na over het vervolg: Waar zit de energie om de werksessie ook daadwerkelijk een gevolg te geven? Wie is de kartrekker?
- Vraag eventueel hulp aan de Regionale Ondersteuninsstructuur (ROS). Een ROS kent de regio en is gespecialiseerd in het begeleiden van eerstelijns partijen bij het realiseren van samenhangende zorg.
Aan de slag met de toolkit? Download de toolkit op de webiste van Loket Gezond Leven.